Frigler (MÖ 750 - MÖ 300), MÖ 1200'lerde Trakya ve Boğazlar üzerinden Anadoluya gelen ancak MÖ 750'lerde ortaya çıkan topluluk. Anadolu’ya göç eden Balkan kökenli boylardan olup siyasi bir topluluk olarak ilk defa M.Ö. 750’den sonra ortaya çıkmışlardır. Midas döneminde ise (MÖ 725-695/675) bütün Orta ve Güneydoğu Anadolu’ya egemen, güçlü bir krallık düzeyine ulaşmışlardır.

(M.Ö. 6.yy), Eskişehir yakınlarında Midas'ta Kral mezarı

Tarihçe [değiştir]

Küçük Asya'da yer alan İki Frig Eyaleti, M.Ö. 400

Tarihçi Herodot ile coğrafyacı Strabon’a göre Frigler, Avrupalı bir kavimdi ve Anadolu’ya gelmelerinden önce “Brigler” olarak anılıyorlardı. Friglerin ilk kralı ülkenin başkenti Gordion’a adını veren Gordias’tır. Tarihçi Arianos’a göre Gordias Thelmessos’lu (Fethiye) bir kadınla evlenmiş ve Midas adını verdiği bir oğlu olmuştur. Geçmiş dönemlerine ait kesin bilgiler bulunmayan Friglerin en çok bilinen ve meşhur kralı Midasdır. Ancak yapılan bazı araştırmalara göre Frigyalıların bütün krallarına Midas adını verdiği de söylenmektedir.

M.Ö. 7inci–6ıncı yüzyıllara ait bir grifon sfenks, Pararlı, Türkiye; Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara.

İlk önce Bitinya adı verilen Karadeniz'in batı kıyılarına, daha sonra şimdiki Eskişehir, Afyon, Ankara ve Sakarya vadilerini içine alan bir bölgede yerleşen Frigler, ilerleyen zamanla daha geniş bir alana yayılmışlardır. Asurlar ile sürekli savaş halinde olan Frigler, Midas'ın tahta geçmesiyle beraber Asurlar’la barış yaparak Güneydoğu sınırlarını güvence altına aldılar. Midas ardından Batı Anadolu kentlerinden Kyme kralının kızıyla evlenerek batı ülkeleriyle dostça ilişkiler kurmaya yönelir. Ayrıca Fildişi tahtını Yunanistan’daki Delfoi Apollon Tapınağı’na armağan ederek Kıta Yunanistanı ile ilişkileri güçlendirir. Gordion’da yapılan kazılarda ele geçen Yunan çanak-çömlekleri bu ilişkilere ait diğer örneklerdir.

Küçük Frigya ve Frigya Krallığı'nın genişleme sınırları

Frigler'in Sonu [değiştir]

Ancak bu barış dönemi, MÖ 700 yıllarına doğru, Kafkaslar üzerinden Doğu Anadolu’ya giren Kimmerler'in, önce bölgedeki Urartular’ı güçsüzleştirdikten sonra Kızılırmak’a kadar gelmeleriyle bozulur. Frig-Kimmer savaşı sonunuda Frigya tamamen tahrip olur. Kral Midas yaşanan bu hezimet üzerine yaşamına son verir (MÖ 676). Batıya kaçan Frigler, küçük beylikler halinde bir süre daha varlıklarını sürdürürlerse de Lidyalıların egemenliğine boyun eğerler.

İsmini ilk kralından alan ülkenin başkenti: Gordion

Din [değiştir]

Friglilerde inanç ise tanrıça idi en bilinen tanrıçaları ise Kibele'dir.

Frig Erkek Elbisesi Helenistik Dönem, (3üncü–1inci yy MÖ), Kıbrıs.

Uygarlık [değiştir]

Hint-Avrupa kökenli olmalarına rağmen Helen ve Hitit etkileri altında kalarak özgün ve Anadolu ağırlıklı bir kültür oluşturmuşlardır. Friglerin maden ve ağaç işçiliğinde, dokumacılıkta ürettikleri eserler Helen piyasasında beğeni kazanmış ve Helenli ustalar tarafından taklit edilmişlerdir. Ayrıca Frigler, Helenler'i müzik alanında da çok etkilemişlerdir. Tarihçi Kazım Mirşan Friglerin Hint-Avrupa kökenli bir kavim değil fakat Erken-Türk (Proto-Türk) asıllı bir kavim olduğunu ve kullandıkları yazılarının Rusya'da ve Orta-Asya'da bulunan Türk yazı tipinde olduğunu belirtmektedir.

Frig Krallığı'nın MÖ 671'de durumu

Tarım [değiştir]

Friglerin en önemli geçim kaynakları hayvancılık ve tarımdı . Hatta bununla ilgili kesin kanunlar koymuşlardır. Öküz kesmenin ve Saban kırmanın cezası ölümdür.Ayrıca ekili araziye zarar vermenin cezası da ağırdır. Ama en büyük geliri tarımdan olduğu için o konuya çok önem vermişlerdir.

Bakınız [değiştir]

Frigya başlığı